काय आहे PAT चाचणी

 

नियतकालिक मूल्यांकन चाचण्यांचे (PAT)

Periodic Assessment Test

PAT  चाचणी काय आहे?

STARS (Strengthening Teaching Learning And Results for States) केंद्रपुरस्कृत प्रकल्पामधील SIG २ (Improved Learning Assessment systems) २.२ अंतर्गत सन २०२३-२४ या शैक्षणिक वर्षात इयत्ता तिसरी ते आठवीच्या विद्यार्थ्यांसाठी नियतकालिक मूल्यांकन चाचण्यांचे (PAT) आयोजन करण्यात येत आहे.

PAT  चाचणीचे स्वरुप काय आहे? 

त्यामध्ये पायाभूत चाचणी, संकलित मूल्यमापन चाचणी १ व संकलित मूल्यमापन पाचणी-२ अशा तीन नियतकालिक चाचण्यांचे आयोजन करण्यात येणार आहे. त्यानुषंगाने माहे ऑगस्ट २०२३ मध्ये शासकीय व स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या शाळातील विद्यार्थ्यांची पायाभूत चाचणीचे आयोजन पूर्ण झालेले आहे.

PAT  चाचणीत कोणत्या विषयांचा समावेश आहे?

सदर चाचणीसाठी प्रथम भाषा, गणित व तृतीय भाषा (इंग्रजी) या विषयांचे परीक्षा साहित्य (चाचणी प्रश्नपत्रिका ,उत्तरसूची तसेच शिक्षक सूचना) राज्यस्तरावर छपाई करून या कायालयमार्फत शाळांना पुरवठा करण्यात आलेला आहे.

PAT  चाचणी कोणत्या शाळेत होईल?

शासकीय, स्थानिक स्वराज्य संस्थाच्या शाळांसोबतच खाजगी अनुदानित शाळांतील इ.३ री ते ८वी वर्गामधील विद्यार्थ्यांसाठी संकलित मूल्यमापन चाचणी १ चे आयोजन दि. ३० ऑक्टोबर ते ०१ नोव्हेंबर २०२३ या कालावधीत करण्यात येणार आहे.

 संकलित मूल्यमापन चाचणी -१ (२०२३-२४ साठी) वेळापत्रक

विषय	इयत्ता	दिनांक	कालावधी	गुण
प्रथम भाषा (सर्व माध्यम )	तिसरी व चौथी	सोमवार दि ३०/१०/२०२३	९० मिनिट	३०
	पाचवी व सहावी		९० मिनिट	४०
	सातवी व आठवी		१२० मिनिट	५०
गणित (सर्व माध्यम )	तिसरी व चौथी	मंगळवार दि ३१/१०/२०२३	९०  मिनिट	३०
	पाचवी व सहावी		९० मिनिट	४०
	सातवी व आठवी		१२० मिनिट	५०
तृतीय भाषा – इंग्रजी (इंग्रजी माध्यम वगळून )	तिसरी व चौथी	बुधवार  दि ०१/११/२०२३	९०  मिनिट	३०
	पाचवी व सहावी		९० मिनिट	४०
	सातवी व आठवी		१२० मिनिट	५०

१.           PAT  चाचणी घेण्याची कार्य पद्धती काय आहे?

प्रथम भाषा, गणित (सर्व माध्यम) व तृतीय भाषा इंग्रजी (इंग्रजी माध्यम वगळता सर्व माध्यम) या विषयांची तोंडी परीक्षा ही त्या-त्या दिवशी लेखी परीक्षेनंतर वैयक्तिक स्वरुपात घेण्यात यावी. तसेच विद्यार्थी संख्या जास्त असेल तर दुसऱ्या दिवशी उपलब्ध वेळेनुसार  घ्यावी.

२.           PAT  चाचणी घेण्याचे उद्देश काय आहेत?

प्रत्येक विद्यार्थ्यांने इयत्तानिहाय अपेक्षित अध्ययन संपादणूक प्राप्त केली आहे किवा  नाही याची पडताळणी होऊन अध्ययन अध्यापन प्रक्रिया सुलभ होण्यास या चाचणीमुळे शिक्षकांना मदत होईल.

३.                सदर चाचण्या इयत्ता १० वी व १२ वी बोर्ड परीक्षेप्रमाणे नाहीत यामुळे विद्यार्थ्यांना याचा अतिरिक्त ताण येणार नाही  याची  दक्षता घ्यावी. चाचण्यांचा मुख्य उदेश विद्यार्थ्यांनी अध्ययन निष्पत्ती किती प्रमाणात प्राप्त केलेल्या आहेत हे शिक्षकांनी लक्षात  घेऊन गरजेनुरूप कृतीकार्यक्रमाची आखणी करणे हा उद्देश आहे.

 

चाचणी अंमलबजावणीबाबत सूचना:

१. वेळापत्रक 

हे सर्व शासकीय व स्थानिक स्वराज्य संस्थाच्या शाळा व खाजगी अनुदानित शाळाच्या निदर्शनास  येईल याची दक्षता घ्यावी.

2. चाचणीचे माध्यम व विषय :-

     सदर चाचणी ही एकूण १० माध्यमात असेल, (मराठी, इंग्रजी, उर्दू, हिंदी, तमिळ, तेलुगू, गुजराती, बंगाली, सिंधी) इयत्ता ३ ते ८ वी च्या विद्यार्थ्यांसाठी प्रथम भाषा, गणित व तृतीय भाषा (इंग्रजी ) या तीन विषयांच्या चाचण्यांचे आयोजन करण्यात येईल.

३. चाचणीचा अभ्यासक्रम- 

इयत्ता ३ ते ८ वी च्यासबंधित विषयाचा प्रथम सत्रातील पाठ्यक्रम व त्यासंदर्भातील  अध्ययन निष्पतीवर आधारित असेल.

४. चाचणीचे स्वरुप –

 सातत्यपूर्ण सर्वकष मूल्यमापन कार्यपद्धतीमधील तरतूदीनुसार सदर चाचण्यांची  इयत्तानिहाय गुणविभागणी असेल. त्यामध्ये लेखी, तोंडी व प्रात्यक्षिक प्रश्नांचा समावेश असेल.

५. चाचणी निर्मिती-  

सदर चाचणीकरीता प्रथम भाषा, गणित व तृतीय भाषा (इंग्रजी) या विषयांच्या चाचण्यांची  निर्मिती राज्य स्तरावरून राज्य शैक्षणिक संशोधन व प्रशिक्षण परिषद महाराष्ट्र, पुणे यांचे मार्फत करण्यात येईल.

६. चाचणी कोणासाठी -

संकलित मूल्यमापन चाचणी-१ साठी छापील परीक्षा साहित्याचा पुरवठा (चाचणी प्रश्नपत्रिका, उत्तरसुची तसेच शिक्षक सूचना) शासकीय, स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या शाळांसोबतच  खाजगी अनुदानित शाळानाही  करण्यात येईल.

७. चाचणी कालावधीत सर्व विद्यार्थी  शाळेत उपस्थित राहतील याची दक्षता घ्यावी. एखादा विद्यार्थी गैरहजर असल्यास तो शाळेत हजर झालेल्या दिवशी त्याची चाचणी घेण्यात यावी.

 ८. शाळा स्तरावरील प्रश्नपत्रिका वेळेप्रमाणे त्या त्या दिवशी वापरल्या जातील याची दक्षता घ्यावी.

९. शिक्षकांनी चाचणीचे  धर्तीवर नमुना प्रश्न निर्मिती करून विद्यार्थ्यांचा सराव घ्यावा व मार्गदर्शन करावे.

१०.दिव्यांग विद्यार्थ्यांच्या बाबतीत सदर चाचणी घेण्याबाबतचा निर्णय सबंधित विद्यार्थ्यांच्या दिव्यांग प्रकारानुसार शाळा मुख्याध्यापक, व शिक्षक यानी घ्यावा. आवश्यकतेनुसार तज्ञ /विशेष शिक्षक यांची मदत घ्यावी .

११.प्रस्तुत चाचणी कशी घ्यावी. याबाबत शिक्षकांना सर्वसाधारण सूचना, इयात्तानिहाय व विषयनिहाय शिक्षक सूचनासोबत उत्तरसूची आहे. त्यानुसार चाचणी तपासून गुणनोंद करावी.

१२. चाचणीचे गुण नोंद प्रश्नपत्रिकेच्या पहिल्या पानावर दिलेल्या अध्ययन निष्पत्तीनिहाय रकान्यात करावी.

१३. मूल्यमापन / चाचणी मधील गुणांच्या आधारे शिक्षकांनी विद्यार्थीनिहाय कृतिकार्यक्रम तयार करून अमलबजावणी करावी, जेणेकरून संकलित मूल्यमापन चाचणी १ व २ मध्ये अध्ययन निष्पत्तीनिहाय संपादणूक वाढण्यास मदत होईल.

१४.प्रथम भाषा, गणित व तृतीय भाषा  (इंग्रजी ) या विषयांचे संकलित मूल्यमापन चाचणी साहित्य शासकीय, स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या शाळांना आणि खाजगी अनुदानित शाळांना छापील स्वरुपात पुरवठा येणार असलेमुळे सदर विषयांसाठी वेगवेळ्या चाचणीचे आयोजन शाळांनी करु नये.

 

प्रश्नपत्रिका व परीक्षा साहित्य वाहतूक व वितरणाबाबत सूचना –

• १.        जिल्हास्तरावर चाचणी आयोजनाबाबत सर्वस्वी जबाबदारी शिक्षणाधिकारी (प्राथमिक) जिल्हा परिषद यांची असेल.
• २.     विद्यार्थी संख्येनुसार प्रश्नपत्रिका, शाळेस एक याप्रमाणे शिक्षक सूचनापत्र व विषयनिहाय उत्तरसूची याप्रमाणे तालुका स्तरापर्यंत पुरवठा करण्यात येईल.
• ३.      कोणत्याही परिस्थितीत प्रश्नपत्रिका अथवा इतर साहित्याचे झेरोक्स काढू नये.
• ४.      तालुका अंतर्गत कमी – जादा संख्या तपासून शाळानिहाय परीक्षा साहित्याचे समायोजन करता येईल.  
• ५.     जिल्हांतर्गत कमी-जादा समायोजसाठी जिल्हास्तरावर ०५ टक्क्के अतिरिक्त परीक्षा साहित्याचा पुरवठा करण्यात येणार आहे.   सदर साहित्य शिक्षणाधिकारी  (प्राथमिक ) याचे ताब्यात असेल .
• ६.      शाळा स्तरावर साहित्य कमी पडल्यास सदर ०५ टक्के साहित्य उपयोगात आणण्यात यावे.
• ७.   तालुका स्तरावर चाचणीचे कामकाज सुरळीतपणे होण्याची सर्वस्वी जबाबदारी तालुका समन्वयक /गटशिक्षणाधिकारी/ प्रशासन अधिकारी यांची राहील.
• ८.     शिक्षक सूचना व उत्तरसूची हि फक्त शिक्षकांसाठी आहे  ती विद्यार्थ्यांना देऊ नये. विद्यार्थ्याना फक्त प्रश्नपत्रिका देण्यात याव्यात.
• ९.     प्रश्नपत्रिकांचा मोबाईल व इतर माध्यमातून फोटो काढणे, समाजमाध्यामाद्वारे इतरांना पाठवणे असे प्रकार होणार नाहीत याची दक्षता घ्यावी.

चाचणी कालावधीत करावयाच्या शाळा भेटीबाबत

१.       जिल्ह्यातील सर्व अधिकाऱ्यांच्या शाळानिहाय भेटीचे नियोजन प्राचार्य, जिल्हा शिक्षण व प्रशिक्षण संस्था, व शिक्षणाधिकारी (प्राथमिक, माध्यमिक) यांनी एकत्रितरित्या बैठक घेऊन करावे .

२.      प्रत्येक तालुक्यांनी जिल्हा स्तरावरील अधिकार्यांना दिलेल्या भेटीच्या शाळा वगळून उर्वरित शाळांसाठी शिक्षण विस्तार अधिकारी, केंद्रप्रमुख, विषय साधनव्यक्ती व विशेष तज्ञ यांच्या  भेटीचे नियोजन करावे.

शासकिय व स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या शाळा  आणि खाजगी अनुदानित शाळेतील इयत्ता ३ री ते ८ वी ची चाचणी होईल. याप्रमाणे कार्यवाही करण्याची  जबाबदारी शाळा मुख्याध्यापकांची असेल. दिलेल्या दिवशी शाळेच्या वेळेत  चाचणीचे आयोजन करण्यात यावे .

स्थानिक परिस्थिती लक्षात घेऊन अपरिहार्य कारणास्तव चाचणी वेळापत्रकात अंशत: बदल करणे आवश्यक असल्यास संबंधित शिक्षणाधिकारी यांनी निर्णय घ्यावा

● प्राप्त गुणांची नोंद CHAT – BOAT च्या माध्यमातून करणे-

चाचणी  तपासून झाल्यानंतर शिक्षकांनी प्रश्ननिहाय प्राप्त गुणांची नोंद प्रश्नपत्रिकेवर करून ठेवावी. सदर गुणांची ऑनलाईन नोंद करण्याची सुविधा विद्या समीक्षा केंद्र (VSK) यांचे मार्फत उपलब्ध केलेल्या CHAT – BOT वर तत्काळ  करणेत यावी.

शासकीय शाळा व स्थानिक स्वराज्य संस्था व खाजगी अनुदानित व्यतिरिक्त अन्य शाळाना सदर चाचणी प्रश्नपत्रिका वापरायच्या असल्यास दिलेल्या वेळापत्रकानुसार चाचणी कालावधी पूर्ण झालेनंतर प्रश्नपत्रिका राज्य शैक्षणिक संशोधन व प्रशिक्षण परिषदेच्या www.maa.nic.in या संकेतस्थळावर उपलब्ध करून देण्यात येईल.